Ilargi-harria / Wilkie Collins ; Antton Olano Irurtia, itzultzailea

Ingeles literaturako lehen detektibe-eleberria, edo misterio-eleberri modernoaren aitzindari eta XIX. mendeko garrantzitsuenetako bat da Ilargi-harria, adituen ustez. Bere egitura narratibo ez ohikoagatik da batez ere berezia. Izan ere, eleberria gutun bidezko narrazio korala dela esaten daiteke: narratzaileak diamantearen desagertzearekin zerikusia duten pertsonaiei gertaerez dakitena idatziz kontatzeko eskatu, eta haiek, elkarri txanda hartuz, eta gertaeren inguruan nork bere ikuspegia emanez, ikuspegi desberdinak eta are kontrajarriak ere, hasieratik bukaeraraino albaintzen dute istorioa. Horretaz gainera, bereziki azpimarragarria da idazleak bere pertsonaien bidez giza izaeraren alderdi guztiak agerian jarriz eta intrigari azkeneraino eutsiz erakusten duen maisutasuna. Batez ere horretan agertzen ditu Collinsek bere idazle-dohain ikaragarriak. Aspaldi esana utzi baitzuen T.S. Eliot handiak Ilargi-harria dela ingelesez idatzitako detektibe-eleberririk luze eta onena, idatzitako lehena izateaz gainera.