Galtzaundi berriz ere / Ramos Azkarate ; bilketa, argitaralpena eta itzaurrea, Antonio Zavala

Ramos Azkarate Otegi (1847-1904) Tolosan jaio zan eta bertan il. Bertso-jartzaile ugaria izan zan, iru milla ta bosteunetik gora jarri zituan eta, bi liburu lodi osatzeko ainbat, alegia. Kanta-paperetan eta esku-idazkietan aurkitu ditugu aren saillik zaarrenak, amodioa eta iñauteriak kantatzeko moldatuak. Auetan ezagunenak, "Galtzaundi" izenekoak. Ondoren, aldizkari eta egunkarietan atera zituan bere bertsoak: Euskal-Erria, El Cántabro, El Correo de Guipúzcoa... Gaiak, berriz, Euskal Herria, Ama Euskera, Fueroak, politika, Tolosa, lagun eta adiskideak, bere burua... Bi antzerki ere baditu: "Ijitoen kontratuba" eta "Ezkontza eta Beotibarko jatzarraren oroipena" (ikus Auspoa 197). Bai ipui batzuk ere. Ramos Azkarateren bertso-bilduma leio egoki eta zabala da, orain eun urte gure Euskal Erria zer-nolakoa zan ikusteko.