Dolores Ibarruri / egilea, Alberto Barandiaran

Europako marxismo iraultzailearen ziklo historiko osoa bizi izan zuen barru-barrutik XX. mendeko euskal emakumerik unibertsalenak. F. Engels hil zeneko urtean jaio zen. Iraultza boltxebikea sutzearekin batera ekin zion politikagintza marxistari jaioterri zuen meatzaldean. Faxismoen gorakada eten nahi eta ezinik zebilen Europa zirraratu zuen Espainiako Gerraren protagonista nagusienetakoa izan zen. Partidu Komunistaren buruzagi legez, II. Mundu Gerraren alternatiba militar izugarriak Stalinen peko Sobiet Batasunean bizi izan zituen. Gerra Hotzaren epelean bizirautea lortuko zuen franskismoak luzaro ukan zuen oposizio ia bakarraren buru eta ikur bilakatu zen, gero, transizioaren ondoren, diputatuen dekano bihurtzeko. Eta, sinbolikotasunez beteriko bizitzari zegokion moduan. Berlingo Harresia erori eta ordu gutxitara eman zuen azken hatsa Gallartako alaba honek.